Vải Tartan Là Gì? Vì Sao Vải Tartan Lại Trở Thành Biểu Tượng Của Punk Style?

Vải Tartan là một loại chất liệu có hoạ tiết kẻ sọc đặc trưng mang đậm dấu ấn văn hoá của Scotland. Với hoạ tiết đơn giản nhưng không kém phần bắt mắt, loại vải này đã chinh phục từ những bộ trang phục truyền thống đến những phong cách nổi loạn, độc đáo. Hãy cùng The Roam tìm hiểu về nguồn gốc của vải kẻ Tartan và tại sao loại vải này lại trở thành biểu tượng của phong cách thời trang Punk qua bài viết dưới đây.

Vải Tartan là gì?

Vải Tartan là một loại vải truyền thống có nguồn gốc từ Scotland sở hữu họa tiết kẻ sọc và ô vuông đan xen với nhau, tạo nên một tổng thể vừa cổ điển vừa hiện đại. Tartan từng bị cấm sau cuộc nổi dậy Jacobite năm 1745, nhưng đã được hồi sinh vào thế kỷ 19.

Điểm đặc trưng nhất của vải kẻ Tartan chính là họa tiết kẻ caro được tạo thành từ những đường kẻ ngang dọc đan xen, tạo nên các ô vuông với kích thước và màu sắc đa dạng. Mỗi ô màu này được gọi là sett và chính sự kết hợp độc đáo của các sett đã tạo nên sự phong phú và nét riêng biệt cho vải Tartan.

Nguồn gốc xuất xứ của vải Tartan

Chất liệu Tartan không chỉ là một loại vải thông thường mà còn mang trong mình câu chuyện lịch sử lâu đời, bắt nguồn từ nền văn hóa Scotland. Sự hình thành và phát triển của loại vải này đã trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, mỗi thời kỳ lại góp phần định hình nên giá trị văn hóa đặc biệt của Tartan.

Giai đoạn Trung Cổ

Vải Tartan xuất hiện lần đầu trong nền văn hóa của các bộ lạc Celtic tại Scotland và Ireland trong thời Trung Cổ. Các mảnh vải tìm thấy tại các di chỉ khảo cổ cho thấy loại vải này đã được sử dụng để làm trang phục cổ điển. Tuy không có nhiều ghi chép chi tiết về cách dệt hay ứng dụng trong giai đoạn này, những bằng chứng lịch sử khẳng định Tartan đã trở thành một phần của đời sống người dân Celtic từ rất sớm.

Giai đoạn từ 1000-1500 năm sau Công Nguyên

Trong giai đoạn này, Tartan bắt đầu được sử dụng phổ biến hơn và mang tính biểu tượng trong văn hóa Scotland. Các kiểu dệt và họa tiết Tartan thường được dùng để phân biệt giữa các bộ lạc và gia đình. Đồng thời, loại vải này không chỉ xuất hiện trong các trang phục truyền thống mà còn trở thành chất liệu thiết yếu cho quần áo hàng ngày, thể hiện rõ sự đa dạng và phong phú của văn hóa bản địa.

Giai đoạn cấm vải Tartan (1746 – 1782)

Cuộc nổi dậy Jacobite đã khiến chính quyền Anh ban hành lệnh cấm sử dụng vải Tartan nhằm kiểm soát và trừng phạt người dân Scotland. Đạo luật này khiến chất liệu Tartan bị hạn chế nghiêm ngặt, dẫn đến sự suy giảm đáng kể trong sản xuất và sử dụng. Trong suốt thời kỳ này, Tartan trở nên hiếm hoi và gần như biến mất khỏi đời sống hàng ngày của người dân Scotland.

Giai đoạn tái xuất hiện (Từ 1800 đến nay)

Khi đạo luật cấm vải Tartan được bãi bỏ, loại vải này dần trở lại và khẳng định vị trí biểu tượng văn hóa của mình. Tartan trở thành biểu tượng của sự đoàn kết, được sử dụng trong các sự kiện quan trọng và lễ hội truyền thống của Scotland. Cũng kể từ đây, vải kẻ Tartan không chỉ gắn bó với di sản của người Scotland mà còn được yêu thích trên toàn thế giới, ứng dụng đa dạng trong lĩnh vực thời trang, trang trí nội thất,…

Những đặc điểm nổi bật của vải Tartan là gì?

Vải Tartan không chỉ là chất liệu mang giá trị lịch sử mà còn sở hữu rất nhiều đặc điểm nổi bật, cụ thể như sau:

• Họa tiết kẻ caro đặc trưng: Nhắc đến chất liệu vải Tartan, ta nghĩ ngay đến những đường kẻ caro đan xen đầy màu sắc. Mỗi loại vải Tartan sẽ mang một nét riêng, điều này thể hiện qua màu sắc và sự sắp xếp của các đường kẻ.

• Màu sắc đa dạng: Từ những gam màu trung tính đến những sắc thái rực rỡ, chất liệu Tartan đều có thể đáp ứng. Sự kết hợp màu sắc hài hòa, tinh tế góp phần tạo nên vẻ đẹp sang trọng và độc đáo cho từng tấm vải Tartan.

• Chất liệu truyền thống: Vải kẻ Tartan thường được dệt từ len hoặc sợi vải dệt tay, tạo nên sự mềm mại, ấm áp và độ bền cao. Kỹ thuật dệt thủ công đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo của người thợ, góp phần tạo nên giá trị cho mỗi tấm vải.

• Sọc kẻ đối xứng: Sự đối xứng trong họa tiết là một yếu tố quan trọng tạo nên tính thẩm mỹ cho vải kẻ Tartan. Các đường kẻ đan xen một cách hài hòa, cân đối, mang đến cảm giác hài hòa và tinh tế cho người nhìn.

• Ứng dụng đa dạng: Không chỉ dừng lại ở những bộ trang phục truyền thống, chất liệu Tartan ngày nay đã có mặt trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Từ thời trang, nội thất cho đến nghệ thuật, chất liệu Tartan luôn biết cách tạo điểm nhấn và mang đến sự độc đáo cho từng sản phẩm.

Tại sao vải Tartan lại là biểu tượng của phong cách Punk?

Không chỉ là biểu tượng của văn hóa Scotland, vải kẻ Tartan còn là một đặc trưng của phong cách Punk Rock. Từ thập niên 1970, trào lưu Punk xuất hiện và nhanh chóng trở thành biểu tượng của giới trẻ muốn khẳng định cái tôi mạnh mẽ, đặc biệt là những người phản kháng lại các quy tắc xã hội cứng nhắc.

Punk Rock gắn liền với sự tự do biểu đạt và phản kháng và vải Tartan là lựa chọn hoàn hảo để thể hiện tinh thần này. Các tín đồ Punk thường mặc trang phục từ Tartan được thiết kế táo bạo, như những chiếc quần hoặc áo bị xé rách, kết hợp cùng phụ kiện gai góc như đinh tán hay màu sắc mạnh mẽ như đỏ và đen.

Những nhà thiết kế nổi tiếng như Vivienne Westwood hay Alexander McQueen đã sử dụng Tartan trong các bộ sưu tập, biến loại vải này thành biểu tượng của sự thanh lịch kết hợp với nét cá tính mạnh mẽ. Ngày nay, chất liệu Tartan cũng thường xuyên xuất hiện trong các sản phẩm thời trang hiện đại và được phối hợp cùng nhiều phong cách khác nhau, chẳng hạn như phong cách bụi bặm nam, streetwear,.. giúp người mặc tự tinh thể hiện cá tính riêng.

Những ứng dụng nổi bật của vải Tartan 

Không chỉ gói gọn trong những thiết kế và phong cách truyền thống, vải Tartan ngày nay đã khẳng định được sức hút mạnh mẽ trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Chất liệu Tartan với học tiết độc đáo cùng những màu sắc đa dạng đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho những nhà thiết kế trong các lĩnh vực như:

• Thời trang: Vải kẻ Tartan là lựa chọn hoàn hảo để tạo nên những bộ trang phục độc đáo và cá tính, đặc biệt là áo sơ mi kẻ caro.

• Trang trí nội thất: Để tạo nên cảm giác ấm cúng và sang trọng cho không gian sống, bạn có thể dùng chất liệu Tartan để may rèm cửa, vỏ gối, khăn trải bàn, bọc ghế sofa,… tạo nên nét độc đáo và đậm chất cổ điển cho ngôi nhà.

• Phụ kiện thời trang: Những chiếc cà vạt, nơ cài áo hay túi xách với họa tiết vải kẻ Tartan là điểm nhấn hoàn hảo cho bộ trang phục, thể hiện gu thẩm mỹ tinh tế của người sử dụng.

• Đồ dùng gia dụng: Loại vải này cũng được ứng dụng để tạo nên những món đồ gia dụng xinh xắn như khăn trải bàn, găng tay lò nướng, lót ly,… mang đến vẻ đẹp sinh động và ấm áp cho không gian bếp.

• Quà tặng lưu niệm: Những món quà lưu niệm được làm từ chất liệu vải Tartan như búp bê, gấu bông, hộp đựng quà,… không chỉ đẹp mắt mà còn mang ý nghĩa văn hóa đặc biệt, là món quà ý nghĩa dành tặng người thân và bạn bè.

Hướng dẫn vệ sinh và bảo quản vải Tartan luôn bền đẹp

Để vải Tartan luôn giữ được chất lượng và vẻ đẹp vốn có, việc bảo quản đúng cách là điều vô cùng quan trọng. Loại vải này đòi hỏi sự chăm sóc tỉ mỉ để đảm bảo độ bền màu cũng như tuổi thọ của sản phẩm. Sau đây là một số điều bạn cần lưu ý khi sử dụng vải kẻ Tartan:

• Giữ quần áo sạch sẽ: Hãy luôn rửa tay sạch trước khi chạm vào các sản phẩm làm từ vải Tartan để tránh bụi bẩn hoặc dầu mỡ bám vào bề mặt vải.

• Hạn chế sử dụng chất tẩy rửa mạnh: Không nên dùng xà phòng hoặc chất tẩy rửa có hoạt tính mạnh, vì chúng có thể làm giảm tuổi thọ và ảnh hưởng đến độ bền màu của vải kẻ Tartan.

• Ưu tiên giặt tay: Giặt tay là phương pháp tốt nhất để bảo vệ chất liệu Tartan khỏi bị sờn rách. Nếu cần giặt máy, hãy chọn chế độ nhẹ nhàng để tránh lực xoáy mạnh làm hỏng sợi vải.

• Giặt riêng biệt: Trước khi giặt, nên tách riêng các sản phẩm Tartan với quần áo khác để tránh bị phai màu hoặc ma sát gây hư hỏng.

• Phơi ở nơi thoáng mát: Không phơi trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời hoặc ở nơi nhiệt độ cao. Thay vào đó, hãy treo vải tại nơi khô ráo, thoáng mát để giữ cho màu sắc và cấu trúc vải luôn như mới.

Từ bài viết trên có thể thấy, vải Tartan không chỉ là biểu tượng văn hóa của Scotland mà còn mang trong mình vẻ đẹp độc đáo với nhiều ứng dụng nổi bật trong cuộc sống. Hy vọng rằng, với những thông tin mà The Roam chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu hơn về loại vải này cũng như những giá trị mà nó mang lại. Cuối cùng, đừng quên theo dõi The Roam thường xuyên để không bỏ lỡ bất kỳ xu hướng và thông tin mới nhất về thời trang nam.